Waamaxay Cyber Sicurity?

Cyber security waa dhaqanka ka ilaalinta Systemska, shabakadaha, iyo barnaamijyada digital attacks-ka. Weeraradan internet-ka ayaa inta badan looga danleeyahay gelitaanka, ama burburinta macluumaadka xasaasiga ah; ama carqaladaynta hab-socodka ganacsiyada.

Hirgelinta cybersicurity  waxtarka leh ayaa maanta adag sababtoo ah waxaa jira aalado ka badan dadka, weeraryahannadu waxay noqonayaan kuwo wax cusub la imanaya,

Isticmaalayaashu waa inay fahmaan oo ay raacaan mabaadi'da amniga xogta aasaasiga ah sida doorashada password adag, ka digtoonaanta E-mail-lada, iyo ku kaydinta xogta meelo amni ah.

Ururadu waa inay lahaadaan qaab ay wax uga qabtaan weerarrada internetka (Cyber Attacks) ee la isku dayay iyo kuwa lagu guulaystay labadaba. Hal qaab oo si wanaagsan loo isticmaalo ayaa ku hagi kara.

Waa maxay sababta Cyber Security uu muhiim u yahay?

Dunida maanta, qof kastaa wuxuu ka faa'iideysanayaa barnaamijyada difaaca internetka "advanced cyberdefense programs". shakhsi ahaan, weerarka internetka "cybersecurity attack " ayaa ka dhalan kara wax kasta oo laga bilaabo xatooyada shakhiga, isku dayada, luminta xogta muhiimka ah sida sawirada qoyska. 

Qof kastaa wuxuu sidoo kale ka faa'iideysanayaa shaqada cilmi-baarayaasha "cyberthreat researchers", sida kooxda 250 cilmi-baarayaasha khatarta ah ee Talos, kuwaas oo baara hanjabaadaha iyo xeeladaha weerarka internetka "Cyber Attacks".  Waxay baraan dadweynaha muhiimada amniga internetka "cybersecurity". Shaqadoodu waxay ka dhigaysaa internetka mid ammaan u ah qof kasta.

faa'iidooyinka Cyber Security-ga

• Xogta oo laga Badbaadiyo Hackers-ka.
• Waxay yaraynaysaa Computer Crush-ka.
• Khatarta xatooyada xogta oo yaraata.
• Ilaalinta sumcadda ganacsiga.
• Caawin shaqada online ka.
• Wuxuu qabtaa maareynta xogta.
• Horumarinta kalsoonida macaamiisha iyo daneeyayaasha.
• Ogaanshaha iyo tirtirka Programs-ka aan la rabin ee waxyeelada leh.
• U diido gelitaanka aan loo baahnayn ee khatarta keeni kara.

faa'iido darrooyinka Cyber Security-ga

• Wuxuu u baahanyahay la socodka joogtada ah.
• Wuxuu hoos u dhigi karaa Systemka sababtoo ah wuxuu u baahanyahay wakhti badan. 
• Hubinta system aan sax ahayn waxay xannibi kartaa firewall-ka.
• Ma aha wax hal mar ah waxayna u baahantahay joogtayn.

Sookoobid

Cyber sicurity wuxuu faaiido u leeyahay cid walba shakhsi, Urur, Company, Business, Dawlad, Maamul iyo meel walba oo Internet laga isticmaalo, waxa ugu yar ee aad ku waayi karto waa sawirrada ama contacts ka kuugu kaydsan cloudka ama Google ka. Soomaali markaynu nahay waxaynu aaminsannahay in aanay muhiim ahayn xogteenna shakhsiga ah laakiin marka aan hal sawir ama hal fayl waynno ayaynu dareemi karnaa faaiidada ay leedahay ilaalinta xogta. waa kuu muhiim in aad xilaaliso xogtaada khaaska ah.